Cerkiew i kościół.

niedziela, 04 października 2009 20:27

Cerkiew Narodzenia NMP z Grąziowej - drewniana cerkiew greckokatolicka, zbudowana w Grąziowej w XVIII w., przeniesiona w 1968 do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, umieszczona w sektorze bojkowskim. Cerkiew z Grąziowej zbudowana została w 1731 r. Jest trójdzielna - składa się z trzech części - prezbiterium, nawy i babińca. Przed frontem i z boku biegną soboty - podcienia. Stanowiły one schronienie przed wiatrem, deszczem, śnieżycą dla wiernych przybyłych z daleka, czekających na nabożeństwo. Jest to typowa cerkiew bojkowska. W jej wnętrzu polichromia wykonana w 1735 przez Stefana Paszeckiego techniką temperową na pobiele wapiennej. Polichromia ufundował jako wotum Hryhoryj Kołosterskyj za odpuszczenie grzechów żony i swoich. Ponieważ oryginalne wyposażenie zostało po 1947 r. rozproszone, zniszczone bądź rozgrabione w jej wnętrzu znajduje się ikonostas pochodzący z XIX wieku przeniesiony z cerkwi w Poździaczu. U dołu ikonostasu znajdują się carskie i diakońskie wrota, oraz ikony. Najniżej znajdują się ikony namiestne - św. Paraskewa, Madonnna z Dzieciątkiem, Chrystus Nauczający, św. Mikołaj. Nad nimi umieszczone zostały ikony - prazdniki, przedstawiające ważne wydarzenia z życia Jezusa np. Ofiarowanie w świątyni, Boże Narodzenie, Chrzest w Jordanie. Pośrodku nich w owalu przedstawiono Ostatnią Wieczerzę. Najwyżej znajduje się tzw. ikona deesis z postacią Chrystusa Pantokratora. Obok cerkwi stoi osobno, obyczajem wschodnim drewniana dzwonnica z 1712, pochodząca z wsi Sierakośce koło Przemyśla.


Komentarze do wpisu

dodano: 26 kwietnia 2011 20:27
Dzięki za wskazówkę, odkrytą z pewnym opóźnieniem...
Artykuł dostępny w internecie w Miejskiej Bibliotece Cyfrowej w Sanoku.
Ciekawe zdjęcie cerkwi na stronie 49.
autor graziowawiar
dodano: 23 marca 2011 9:35
Hryhoryj Kolosterski, to nikt inny jak ówczesny proboszcz Grąziowej Hryhory Korosteński. Po nim - Jan Korosteński, przypuszczalnie jego syn. Polichromia jest bardzo ciekawa - powstała w kilka lat po przystąpieniu diecezji przemyskiej do unii i miała na celu ukazanie jedności Kościoła wschodniego i zachodniego. Więcej o samej polichromii w artykule p. Ewy Dwornik Gutowskiej, zamieszczonym W: Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku 1968 nr 7 czerwiec s. 41-46.
autor Sasiadka



niedziela, 27 marca 2011 16:53

W znanej nam literaturze fundatorem polichromii cerkwi z Grąziowej jest Hryhoryj Kołosterskyj lub Kolosterski. Na podstawie kwerendy archiwalnej, którą przeprowadziła Pani Turczyńska wydaje się, że faktycznie był nim powołany dniem 15.06.1734 roku na parocha Grąziowej - Hryhory KOROSTENSKI liczący sobie lat 27.Po nim proboszczem był przypuszczalnie jego syn Jan [na pewno w l. 1783-1785] Korostenski.[ABGK Przemyśl PP.218]. Pozostali krewniacy trzymali w tym czasie popostwa w Dobromilu, Kniaźpolu, Krościenku, Paportnie, Strwiążku, Wolicy.
Może profesjonaliści z  MBL w Sanoku zechcieliby się ustosunkować do tej hipotezy. Ponawiamy również prośbę o zdjęcia cerkwi, polichromii i oryginalnych ikon z Grąziowej. W sposób szczególny interesują nas zdjęcia wykonane w Grąziowej w 1954 roku przez studentkę UJ oraz dokumentacja  przed i z rozbiórki w 1968 roku.
Jeżeli na przeszkodzie stoją prawa autorskie prosimy o wyrażenie zgody na wykonanie zdjęć polichromii i ikon przez profesjonalnego fotografa rodzinnie związanego z Grąziową. Będą one wykorzystane wyłącznie na blogu.
Może MBL zechciałoby odtworzyć zarys fundamentów cerkwi in situ na wzgórzu w Grąziowej oraz ustawić tam tablicę z jej  rysunkiem i historią. Byłaby to ciekawa wizytówka Waszego skansenu.



poniedziałek, 15 sierpnia 2011 14:53

Grąziowa cerkiew greckokatolicka z 1731r. pw. Narodzenia Matki Bożej. Opiekun Bronisław Nowosielski i spadkobiercy Stanisława Dydyńskiego z Grąziowej. Kaplica rzymskokatolicka z 1883 r. pw. Najświętszego Serca Jezusa. Wieś wyludniona, świątynie zniszczone.

Lud, Tom 83-84, str. 91



niedziela, 04 września 2011 14:51

Prafia greckokatolicka w Grąziowej w okresie międzywojennym należała do diecezji przemyskiej, dekanatu birczańskiego.
Na terenie dekanatu cerkwie znajdowały się w nastepujących miejscowościach : Bircza (2), Kotów, Rudawka, Wola Korzeniecka, Brzeżawa, Brzuska, Sufczyna, Grąziowa, Iskań, Jawornik Ruski, Żohatyn, Leszczawa Górna, Leszczawa Dolna, Leszczawka, Lipa, Malawa, Łomna, Krajna, Łodzinka Dolna, Piątkowa Ruska, Trzcianiec, Roztoka, Wojtkowa, Jureczkowa, Nowosielce Kozickie.
Sąsiednie cerkwie w Trójcy, Jamnej Dolnej, Jamnej Górnej i Arłamowie należały do dekanatu dobromilskiego.



niedziela, 14 kwietnia 2013 19:06

Poszukujemy wszelkich informacji o kościele pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa z Grąziowej, wybudowanego w 1883 roku. Dokładnego opisu świątyni, oraz kiedy przestała istnieć. Czy jakieś elementy wyposażenia zachowały się w kościele parafialnym w Nowosielcach Kozickich?
Zapewne Ktoś posiada jakieś przedwojenne fotografie, może jednak można byłoby je przysłać...