Fragment sprawozdania referenta OUN „Arkadija” o mordzie milicjantów z posterunku MO w Wojtkowej na Ukraińcu w Grąziowej
W nocy 22.12.1944 r. o godzinie 2. trzech polskich milicjantów z Wojtkowej przyszło do wsi Grąziowa, wyprowadziło miejscowego stanicznego z domu i na jego podwórzu zabiło go 3 strzałami z karabinu. Razem z milicjantami w Grąziowej byli 3 Polacy: Kiebzdziej (albo Kołodziej) Czesiek, Kruk Tadeusz i Jaworski N.
We wsi Grąziowa jest rodzina Mychajła Roztockiego, który w tajemnicy przepisał metrykę i jest donosicielem milicji polskiej. Oprócz niego jest Roztocki Osyp, ten donosiciel zna leśne kryjówki rojów miejscowej samoobrony.
Źródło: AIPN Rz 072/1, t. 33, Zwit WR pow. Karpaty za czas wid 20.12. do 30.12.1944, 31 XII 1944 r, r., k. 175.
Fragment protokołu NN „Bukowego” o mordzie milicjantów z Wojtkowej na 5 Ukraińcach w Grąziowej
Dnia 22 III 1945 r. wieczorem zwiad doniósł, że ze strony Wojtkowej w kierunku Grąziowej lub Jamnej jedzie 38 fur polskiej milicji. Tego samego dnia około godziny 22. z inicjatywy kolegi „Potapa” ściągnięto dwa roje samoobrony ze wsi Jamna Dolna w liczbie 25 osób, jak też postawiono w stan pogotowia żandarmerię w liczbie 15 osób. […] W akcji we wsi Grąziowa brało udział około 100 Polaków, którzy w bestialski sposób zamordowali 5 mężczyzn w wieku średnim. Zabili ich kolbami karabinów. Czterech innych żywcem wrzucili do ognia płonących domów, a tych podpalili 18 w czasie odwrotu do Wojtkowej. Wrzuceni do ognia uciekli z niego z opalonymi włosami i wąsami.
AIPN Rz 072/1, t. 27, Protokoł z podij, jaki zaisnuwały w s. Grąziowij dnia 23 III 1945, 24 III 1945 r., k. 217/19–217/21.
7 kwietnia 1945, Wojtkowa – Fragment zawiadomienia Zarządu Gminy w Wojtkowej dla Starostwa Powiatowego w Przemyślu o mordzie członków MO w Wojtkowej na kilkunastu Ukraińcach w Grąziowej, Jureczkowej i Wojtkowej
[…] w dniu 18 III w Leszczawie Górnej przez bandy ukraińskie zamordowano Polkę Olgę Wasylkiewicz i spalono 2 domy polskie. W odwet za to przez organy Milicji w dniu 19 III rb. spalono w Leszczawie Górnej 26 domów ukraińskich i rozstrzelano kilka osób spośród miejscowych mieszkańców-Ukraińców i ponadto 7 osób z innych wsi: Jureczkowa i Wojtkowa. […]
[podpis nieczyt.]
Oryginał, maszynopis. APP, SPP, sygn. 79, k. 127–128.
Fragment wyciągu z protokołu przesłuchania członka MO z Wojtkowej Stanisława Kalinowskiego w dniu 1 października 1945 roku przez referenta SB OUN „Hałuna” o mordzie milicjantów z Wojtkowej na 3 Ukraińcach w Grąziowej
Milicjant z Wojtkowej, Stasicki, zamordował Sapkę Stepana z Grąziowej (Ukraińca), a milicjant Waluś Kazio opowiadał mi, jak to ściągał protokół z Lyski Stepana, łamiąc mu przy tym ręce. W czasie akcji w Grąziowej zastrzelił on także Ukraińca Sokalskiego Mychajłę z żoną i wrzucił ich do ogień płonącego domu (uwaga: dat nie podano, fakty te prawdopodobnie miały miejsce w czerwcu 1945 r.).
Źródło: AIPN Rz 072/1, t. 27, Wyp. VII b (316), k. 100.
Fragment sprawozdania sytuacyjnego referenta politycznego nadrejonu OUN „Chłodny Jar” Petra Kawuzy „Rusłana” o mordzie żołnierzy Wojska Polskiego na Ukraińcu w Grąziowej
[…] [31 lipca 1946 r.] Tego dnia we wsi Grąziowa Dach […] wstąpił do domu Dmytra Sływiaka (Ukraińca), aresztując go wraz z córką Mariją i przyprowadzając do domu Mychajły Roztockiego, gdzie [żołnierze Wojska Polskiego] zaczęli ich mocno bić. Pytali się o syna, który miał być intendentem u banderowców. Bili go i znęcali się około 3 godzin, połamali mu ręce i żebra, a następnie zastrzelili. Aktywny udział brał w tym Dach. […]
Źródło: Wisti z terenu [za lipiec-sierpień 1946 r.], w: „Litopys UPA”, t. 34: Łemkiwszczyna i Peremyszczyna. Polityczni zwity (Dokumenty), red. P.J. Poticzny, I. Łyko, Toronto-Lwiw 2002, s. 530. Tłumaczenie z języka ukraińskiego.
Apokryf Ruski
